رابطه سنخ‌های شبانه‌روزی، توانمندی خود و حس انسجام با اعتیاد به اینترنت در نوجوانان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه روانشناسی، موسسه آموزش عالی راهبرد شمال، رشت، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، موسسه آموزش عالی راهبرد شمال، رشت، ایران

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف بررسی رابطه سنخ­های شبانه­روزی، توانمندی خود و حس انسجام با اعتیاد به اینترنت در نوجوانان انجام شد.
روش‌ها: روش این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری آن شامل کلیه دانش­آموزان مقطع متوسطه اول مدارس دولتی شهر رشت در سال تحصیلی 1402-1401 بود. حجم نمونه 100 نفر که به شیوه نمونه­گیری در دسترس انتخاب و با استفاده از پرسشنامه­های اعتیاد به اینترنت یانگ (1998)، سنخ­های شبانه هورن و استبرگ (1976)، سیاهه روان­شناختی قدرت ایگو مارک استروم  همکاران (1997) و حس انسجام آنتونووسکی(1993) مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از شیوه­های آمار توصیفی(میانگین، انحراف­ معیار و فراوانی و درصد) و آمار استنباطی(همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون) انجام شد. کلیه تحلیل داده­ها با نرم افزار آماری SPSS  ویرایش 22 انجام شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین اعتیاد به اینترنت دانش­آموزان با ترجیح بیداری و نمره کل سنخ شبانه رابطه منفی و معنی­داری وجود دارد، همچنین مشخص شد که بین اعتیاد به اینترنت دانش­آموزان با قابلیت درک، قابل مدیریت، بعد معنی داری و نمره کل انسجام رابطه منفی و معنی دار دارد. در نهایت بین اعتیاد به اینترنت دانش آموزان با ابعادی چون امید، خواسته، شایستگی، عشق، و نمره کل توانمندی خود رابطه منفی و معنی داری نشان داده شد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که ابعاد سنخ شبانه، حس انسجام و توانمندی خود  54 درصد از میزان اعتیاد به اینترنت دانش­آموزان مورد بررسی را پیش­بینی می­کند.
نتیجه‌گیری: در نتیجه می­توان گفت که سنخ های شبانه روزی، توانمندی خود و حس انسجام پیش بین های مناسبی برای اعتیاد به اینترنت دانش آموزان محسوب می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The relationship between daily routines, self-efficacy and sense of coherence with Internet addiction in teenagers

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Pooragha roodbardeh 1
  • Mina Nazari koishahi 2
  • Hanieh Vahabi mashhour 2
1 Assistant Professor, Department of psychology, Rahbordshomal institute of higher education, Rasht, Iran
2 M.A. in General Psychology, Rahbordshomal institute of higher education, Rasht, Iran
چکیده [English]

Objective: This study was conducted with the aim of investigating the relationship between daily routines, self-efficacy and sense of coherence with Internet addiction in teenagers.
Methods: The method of this research is descriptive and correlational.  Its statistical population included all the students of the first secondary level of public schools in Rasht city in the academic year of 2022-2023. The sample size was 100 people, who were selected by available sampling method and using internet addiction questionnaires (1998), nightly evenings.  Horn and Steberg (1974), Mark Strom et al.'s Psychological Inventory of Ego Strength (1997) and Hasan al-Sajam Aktotroski (1993) were examined.  Data analysis was done using descriptive statistics (mean, standard deviation, frequency and percentage) and inferential statistics of Pearson correlation and regression analysis.  All data analysis was done with SPSS version 22 statistical software.
Results:  The findings showed that there is a negative and significant relationship between students' internet addiction and the preference for waking up and the total score of night sleep.  It was also found that there is a negative and significant relationship between students' internet addiction with the ability to understand, manageable, and the total score of coherence.  Finally, there is a relationship between students' internet addiction with dimensions such as hope, desire, competence, love and the total score of self-efficacies.
Conclusion: As a result, it can be said that daily routines, self-efficacy and sense of coherence are suitable predictors for students' internet addiction

کلیدواژه‌ها [English]

  • daily routines
  • self-efficacy
  • sense of coherence
  • internet addiction
  • teenagers

مراجع

ابراهیمی، سعید؛ خمرنیا، محمد؛ پروزن، نسرین؛ کرمی پور، مهناز؛ جمشید زهی، هاجر؛ ستوده زاده، فاطمه و پیوند، مصطفی(1397). شیوع اعتیاد به اینترنت و ارتباط آن با کیفیت خواب و کیفیت زندگی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، 16(2)،126-137. https://www.sid.ir/paper/84912/fa
الطافی، شاهین (1388). بررسی و مقایسه قدرت من و ویژگیهای شخصیتی افراد وابسته به مصرف مواد و غیر وابسته. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی، دانشگاه شاهد تهران. 
پیری؛زهرا؛ امیری مجد؛ مجتبی؛ بزازیان؛ سعیده و قمری، محمد. (1398). نقش میانجی راهبردهای مقابله‌ای در رابطه بین دشواری تنظیم هیجان و اعتیاد به اینترنت. مجله علمی پژوهشی طب داخلی روز, 26(1), 38-53. [Doi:10.32598/hms.26.1.3108]
رحیمی نژاد، عباس، و مرتضایی، نسترن. (1395). نقش گشودگی به تجربه در پیش بینی سبک های هویت و تعهد. روان شناسی تربیتی (روانشناسی و علوم تربیتی)، 12(39)، 97-117.
https://sid.ir/paper/112129/fa
رهافر، آرش؛ صادقی جوجیلی ، میثم؛ صادق پور، آتوسا ومیرزایی،  شهاب.(1392). بررسی ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه صبحگاهی شامگاهی(MEQ).روانشناسی بالینی و شخصیت (دانشور رفتار) 20(8)، 109-119.
https://www.sid.ir/paper/208722/fa#downloadbottom
ضیایی، مریم؛ امیری، شعله؛ مولـوی حـسین (1386). رابطـه نمـرات تیـپ شـبانه روزی و زمـان واکـنش دانشجویان در دو نوبت صبح و عصر . تازه های علوم شناختی،47-53.
 https://icssjournal.ir/article-1-365-en.pdf
علوی، سید سلمان؛ جنتی فرد، فرشته؛ مرآثی، محمدرضا و  رضاپور، حسین.(1388). بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه اعتیاد به اینترنت در کاربران دانشجوی دانشگاه های شهر اصفهان سال 1388. دانش و پژوهش درد روانشناسی کاربردی، 11(40): 38-50.https://jsrp.isfahan.iau.ir/article_533760_b35db3461334ab6fa23ef7986bad1d26.pdf?lang=en
قائدی فر، حمیده؛ عبدخدایی، محمد سعید و آقا محمدیان شعرباف(1392). نقش میانجی گری احساس انسجام روانی در رابطه سبک های دلبستگی با خودتنظیمی. پژوهش در سلامت روانشناختی.7(1): 11-20.
 https://profdoc.um.ac.ir/articles/a/1040727
کیشانی فراهانی، زهرا.(1390). بررسی قدرت ایگو، سبک های دفاعی و روابط موضوعی در معتادان به مواد مخدر و غیر معتادان. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه الزهرا، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
محمدزاده، علی.،پورشریف.، حمید، علیپور، احمد. (1390). بررسی ویژگی‌های روانسنجی آزمون 13 پرسشی حس انسجام آنتونوسکی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی. دانشگاه پیام نور.
مختاری نوری، جمیله، زهری، سیما، یغمایی، فریده، عبادی، عباس، و یولداشخان، مهریار. (1389). مطالعه ارتباط عوامل موثر بر استفاده از اینترنت با تمایل به بکارگیری آن در اعضای هیات علمی بر اساس تئوری رفتار منطقی. پژوهش پرستاری، 5(19)، 25-34.
https://sid.ir/paper/138387/fa
موسوی،مهسا؛ ابوالقاسمی،عباس؛حاجلو،نادر و عطادخت، اکبر(1401). پیش‌بینی افکار خودکشی بیماران افسرده بر اساس حس انسجام، سیستم‌های مغزی-رفتاری و سبک‌های اسنادی. مطالعات روان شناسی بالینی.12(48) : 135-109.
[Doi:10.22054/jcps.2023.60895.2577]
Adnan , Fabbri M, Natale V, Part G. (2006). Sleep wake variable and big five personality factors. Journal of  Sleep  Research., 15(2): 125-132. [Doi:10.1016/j.paid.2008.03.007]
Antonovsky, A. (1987). Unraveling the mystery of health: How people manage stress and stay well. San Francisco, 175. https://psycnet.apa.org/record/1987-97506-000
Antonovsky, A. (1993). The structure and properties of the sense of coherence scale. Social Science & Medicine, 36(6), 725-733. [Doi:10.1016/0277-9536(93)90033-Z]
Aparicio-Martínez P, Ruiz-Rubio M, Perea-Moreno AJ, Martínez-Jiménez MP, Pagliari C, Redel-Macías MD, & et al. (2020). Gender differences in the addiction to social networks in the Southern Spanish university students. Telematics and Informatics, 46: 1–12. [Doi:10.1016/j.tele.2019.101304]
Buctot DB, Kim N, Kim JJ. (2020). Factors associated with smartphone addiction prevalence and its predictive capacity for health-related quality of life among Filipino adolescents. Childern and Youth Services Review, 110: 104758. [Doi:10.1016/j.childyouth.2020.104758]
Caci, H., Deschaux, O., Adan, A., & Natale, V. (2009). Comparing three morningness scales: age and gender effects, structure and cut-off criteria. Sleep medicine, 10(2), 240-245. [Doi:10.1016/j.sleep.2008.01.007]
Çelebioğlu, A., Aytekin Özdemir, A., Küçükoğlu, S., & Ayran, G. (2020). The effect of Internet addiction on sleep quality in adolescents. Journal of Child and Adolescent Psychiatric Nursing, 33(4), 221-228.  [Doi:10.1111/jcap.12287]
Chaboki S, Beliad M, Kakavand A, Tajri B, Zam F. (2020). The Mediating Role of Attachment Styles in the Relationship between Mental Health and Internet Addiction in Adolescents. Armaghane danesh. 25 (4), 544-557.  http://armaghanj.yums.ac.ir/article-1-2836-en.html
Ebrahimi, S., & Parand, A. (2021). Relationship between Sense of Coherence and Internet Addiction among Adolescents. NVEO-NATURAL VOLATILES & ESSENTIAL OILS Journal| NVEO, 13010-13016. https://www.nveo.org/index.php/journal/article/view/4253/3500
Eriksson, M. & Lindstrom B. 2005.Validity of Antonovsky s sense of coherence scale: a systematic review. Journal of Epidemiol community health, 59(6), 460-466. [Doi:10.1136/jech.2003.018085]
Horzum M, Ayas T, Randler, CH, Volmer C.(2014). Computer Game Addiction in Adolescents and its Relationship to Chorotype and personality. Sage Open. 4(1): 1-9. [Doi:10.1177/2158244013518054]
Horzum M, Demirhan E. (2017). The role of chronotype on Facebook usage aims and attitudes towards Facebook and its features. Journal of Computers in Human Behavior, 73(1): 125-131. [Doi:10.1016/j.chb.2017.03.038]
Kassiani K, Evanthia P, Rafailia V, Aspridis MG, Nikolaos B, Dimitrios T. (2018). A study about internet addiction of university students. Journal of Educational and Social Research, 8: 27‑32. [Doi: 10.2478/jesr-2018-0003]
Konaszewski, K., Kolemba, M. & Niesiobędzka, M. Resilience, sense of coherence and self-efficacy  as predictors  of  stress  coping  style  among  university  students.  Curr  Psychol  40,  4052–4062  (2021). [Doi:10.1007/s12144-019-00363-1]
Koo HJ, Kwon JH. (2014). Risk and protective factors of Internet addiction: a meta-analysis of empirical studies in Korea. Yonsei medical journal, 55(6), 1691-1711 [Doi:10.3349/ymj.2014.55.6.1691]
Kuss, D. J., Griffiths, M. D., & Binder, J. F. (2013). Internet addiction in students: Prevalence and risk factors. Computers in Human Behavior, 29(3), 959–966. [Doi:10.1016/j.chb.2012.12.024]
Lustig DC, Rosenthal DA., Strauser DR, Haynes K.(2000). The relationship between sense of coherence and adjustment in persons with disabilities. Rehabilitation Counseling Bulletin. 43(3), 134-141. [Doi:10.1177/003435520004300302]
Markstrom, C. A., Sabino, V. M., Tumer, B. J., & Berman, R. C. (1997). The psychosocial inventory of ego strengths: Development and validation of a new Erikson Ian measure.  Journal of Youth and Adolescence, 26(6), 705-732. [Doi:10.1023/A:1022348709532]
Mokherjee S, Banerjee J, Ghoshal A. (2020). Does internet addiction cause insomnia and low self-esteem among medical students? A questionnaire-based study. International Journal of Scientific Research, 9(1): 49-52. https://www.researchgate.net/publication/338403117
Parviz K, Aghamouhamadian Sharbaf H, Ghanbarihashemabadi B, Dehghani M. (2016). The relationship between ego strength and metacognition among male and female students. Educ Strategy Med Sci. 9 (2), 118- 126. http://edcbmj.ir/article-1-968-en.html
Randler C. (2008). Morningness-eveningness, sleep-wake variables and big-five personality and Indivitual factors. Journal of Personality and Individual Differences, 45(1): 191-196. [Doi:10.1016/j.paid.2008.03.007]
Issazadegan A, Sheikhi S, Ahmadian L. (2015). Individual differences in cognitive abilities and emotional styles according to morning and afternoon personality tendencies. Journal of Neuropsychology, 1(2): 32-50.  http://clpsy.journals.pnu.ac.ir/article_2434.html
Rodríguez-García AM, Moreno-Guerrero AJ, López Belmonte J. (2020). Nomophobia: An individual’s growing fear of being without a smartphone—A Systematic Literature Review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17: 580. [Doi:10.3390/ijerph17020580]
Skonieczna,  J.,  Fronczak,  A.,  Kielan,  A.,  Brytek-Matera,  A.,  &  Olejniczak,  D.  (2018).  The  Impact  of  the Sense  of  Coherence  on  the  Problematic  Internet  Use  among  Secondary  School  Students.  Journal  of Health Education Research & Development, 6(4). [Doi: 10.4172/2380-5439.1000290]
Smits, I., Soenens, B., Luyckx, K., Duriez, B., Berzonsky, M.D., Goossens, L. (2008). Perceived parenting dimentions and identity styles: exploring the socialzation of adolescents proccesing of identity –relevant information. Journal of Adolscence, 31: 151- 164. [Doi:10.1016/j.adolescence.2007.08.007]
Urban R, Magyarodi T, Rigo A. (2011). Morningness-eveningness, Chrono types and health impairing behaviors in adolescent. Journal of Chronobiology International, 28(3): 238-47. [Doi:10.3109/07420528.2010.549599]
Vaziri, S., Jomehri, F.,& Farrokhi, N.(2014). Identity styles and sense of coherence: the role of identity processing strategies in global orientation to life. Bull. Env. Pharmacol. Life Sci, 3(11): 253-257. https://bepls.com/vol3_spl_II/37
Widyanto, L., & McMurran, M. (2004). The psychometric properties of the internet addiction test. Cyberpsychology & behavior, 7(4), 443-450. [Doi:10.1089/cpb.2004.7.443]
Young, K. S. (1998). Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. Cyber Psychology & Behavior, 1 (3), 237–244. [Doi:10.1089/cpb.1998.1.237]
Zwoliński, M., Jelonkiewicz, I., & Kosińska-Dec, K. (2011). The scale of the sense of coherence for young people and its psychometric properties. The Art of Treatment 7, 31-35. [Doi:10.1007/978-3-319-04600-6_12]

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار